सूचना:
1) या ब्लॉगमध्ये वापरलेले मूल्यांकनाचे स्तर आणि अभिप्रायाचे स्वरूप हे NEP 2020 च्या मार्गदर्शक तत्वांनुसार तयार करण्यात आले आहे. अधिक माहितीसाठी, कृपया [NCERT च्या PARAKH पोर्टलला] 👉 https://parakh.ncert.gov.in/hpc भेट द्या.
2) विद्यार्थी स्तरानुसार आणि क्षमतानुसार एक किंवा दोन नोंदी कराव्यात.
3) लेखक जिल्हास्तरीय प्रशिक्षित शिक्षक आहेत.
👉 समग्र प्रगतिपत्रक कसे भरावे?
👉सामाजिक, भावनिक आणि नैतिक विकास नोंदी
👉 सौंदर्यदृष्टी आणि सांस्कृतिक विकास नोंदी
HPC नोंदी विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकासासाठी खालील क्षमता
CG9: दोन भाषांमध्ये दैनंदिन संवाद कौशल्ये विकसित करणे
-1: सोप्या गाण्यांचा, कविता आणि गोष्टींचा आनंद घेणे आणि त्यांना समजून घेणे
-2: स्वतःच्या कल्पनांनी सोपी गाणी आणि कविता तयार करणे
-3: सहज संवाद साधणे आणि अर्थपूर्ण संभाषण करणे
– 4: संपूर्ण सूचना समजून घेणे आणि त्या इतरांना स्पष्टपणे सांगणे
– 5: ऐकलेल्या किंवा वाचलेल्या गोष्टी समजून घेणे आणि त्यातील पात्रे, कथा आणि लेखकाचा उद्देश ओळखणे
– 6: स्पष्ट प्लॉट आणि पात्रांसह लहान गोष्टी सांगणे
– 7: दैनंदिन संवादासाठी आवश्यक शब्दसंग्रह वापरणे आणि नवीन शब्दांचा अर्थ अंदाजाने समजून घेणे
CG10: भाषा एक (L1) मध्ये वाचन आणि लेखन कौशल्ये विकसित करणे
– 1: ध्वनी-शब्द जागरूकता विकसित करणे आणि शब्दांचे ध्वनी किंवा अक्षरांमध्ये विभाजन करणे
– 2: पुस्तकाची मूलभूत रचना, मुद्रित शब्दांची दिशा आणि मूलभूत विरामचिन्हे समजून घेणे
– 3: लिपीतील सर्व अक्षरे ओळखणे आणि त्यांचा वापर करून शब्द वाचणे आणि लिहिणे
– 4: योग्य थांबे आणि आवाजाच्या चढ-उतारासह गोष्टी आणि उतारे अचूकतेने वाचणे
– 5: लहान गोष्टी वाचून त्यांचा अर्थ समजून घेणे – पात्रे, कथा आणि लेखकाचा उद्देश ओळखणे
– 6: लहान कविता वाचणे आणि त्यातील शब्दांची निवड आणि कल्पनाशक्तीची प्रशंसा करणे
– 7: लहान बातम्या, सूचना, पाककृती आणि जाहिरात साहित्य वाचून त्यांचा अर्थ समजून घेणे
– 8: स्वतःच्या समजुती आणि अनुभव व्यक्त करण्यासाठी परिच्छेद लिहिणे
– 9: विविध प्रकारच्या मुलांच्या पुस्तकांमध्ये रस घेणे आणि त्यांना वाचण्याची इच्छा दर्शविणे
CG11: भाषा दोन (L2) मध्ये वाचन आणि लेखनाची सुरुवात करणे
– 1: ध्वनी-शब्द जागरूकता विकसित करणे आणि शब्दांचे ध्वनी किंवा अक्षरांमध्ये विभाजन करणे
– 2: लिपीतील सर्वात सामान्य अक्षरे ओळखणे आणि त्यांचा वापर करून सोपे शब्द आणि वाक्ये वाचणे आणि लिहिणे
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकासासाठी मूल्यांकनासाठी घेतलेली कृती/उपक्रम खालीलप्रमाणे
CG9: दोन भाषांमध्ये दैनंदिन संवाद कौशल्य विकसित करणे
1. दैनंदिन संवाद सत्रे: विद्यार्थ्यांना दोन भाषांमध्ये साधे संवाद साधण्याचे सत्र आयोजित करणे. उदाहरणार्थ, “तुमचे नाव काय आहे?” किंवा “तुम्हाला कोणते फळ आवडते?” यासारखे प्रश्न विचारून संवाद साधणे.
2. चित्रकथा सादरीकरण: विद्यार्थ्यांना चित्रांच्या आधारे गोष्टी सांगण्यास प्रवृत्त करणे, ज्यामुळे त्यांची अभिव्यक्ती क्षमता वाढेल.
3. भूमिका निभावणे (Role Play): दैनंदिन जीवनातील परिस्थितींचे नाट्य रूपांतर करून विद्यार्थ्यांना संवाद साधण्याची संधी देणे.
CG10: भाषा एक (L1) मध्ये वाचन आणि लेखन कौशल्ये विकसित करणे
1. वाचन सत्रे: सोप्या गोष्टी किंवा कविता वाचून त्यावर चर्चा करणे, ज्यामुळे विद्यार्थ्यांची वाचन समज वाढेल.
2. लेखन कार्य: दैनंदिन अनुभवांवर आधारित लघु परिच्छेद लिहिणे, जसे की “माझा आवडता सण” किंवा “माझा शाळेतील दिवस”.
3. शब्दकोश तयार करणे: नवीन शब्दांची यादी तयार करून त्यांचे अर्थ आणि वाक्यांमध्ये वापर शिकवणे.
CG11: भाषा दोन (L2) मध्ये वाचन आणि लेखनाची सुरुवात करणे
1. चित्र-शब्द जुळवा: चित्रे आणि संबंधित शब्द जुळवण्याचे कार्य, ज्यामुळे नवीन भाषेतील शब्दसंग्रह वाढेल.
2. सोप्या वाक्यांचे वाचन: दुसऱ्या भाषेतील सोप्या वाक्यांचे वाचन करून त्यांचा अर्थ समजावून घेणे.
3. शब्दलेखन सराव: नवीन भाषेतील शब्दांचे लेखन सराव करून लेखन कौशल्य वाढवणे.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
मूल्यांकनासाठी विचारता येतील असे काही प्रश्न
दोन भाषांमध्ये दैनंदिन संवाद कौशल्य
1. तुमचं नाव काय आहे? / What is your name?
2. आज कोणता दिवस आहे? / What day is it today?
3. तुला काय आवडतं? / What do you like?
4. शाळेत तू कसे आलास/आलीस? / How did you come to school?
5. चित्र बघून दोन वाक्ये सांगा (दोन्ही भाषांमध्ये).
भाषा एक (L1) मध्ये वाचन व लेखन
1. हे वाक्य वाचून दाखव.
2. या चित्राचे वर्णन दोन वाक्यांत लिहा.
3. दिलेले शब्द वापरून वाक्य तयार करा.
4. ओळीत चुका शोधा आणि योग्य शब्द लिहा.
5. एका परिच्छेदाचे वाचन करून त्याचे उत्तर द्या.
भाषा दोन (L2) मध्ये वाचन व लेखनाचा आरंभ
1. चित्र ओळखा आणि इंग्रजीत नाव सांगा.
2. खालील इंग्रजी शब्द वाचा.
3. खालील शब्दांमधून योग्य शब्द निवडा.
4. इंग्रजीत एक सोप्पं वाक्य लिहा – उदा. “This is a ball.”
5. “A” पासून “Z” पर्यंत अक्षर ओळखा आणि लिहा.
हे प्रश्न इयत्ता पहिलीच्या पातळीवर सोपे, संवादात्मक आणि प्रात्यक्षिक स्वरूपाचे ठेवावेत, जे मूलांच्या भाषा समज व वापर कौशल्याचे परीक्षण करू शकतील.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: जाणीवजागृती
कामगिरी स्तर: निर्झर
नोंदी (Observation Notes):
– बालक ओळखीच्या शब्दांची ओळख करू शकतो, पण त्याचा अर्थ स्पष्ट सांगू शकत नाही.
– परिचित चित्रांशी संबंधित काही शब्द ओळखण्याचा प्रयत्न करतो.
– शिक्षकाच्या मदतीने अक्षर व शब्द ओळखतो.
– एकाच भाषेत साध्या वाक्यांचे उच्चार ऐकून समजून घेतो.
– वर्गातील भाषिक कृतींमध्ये सहभाग घेण्याचा प्रयत्न करतो.
– परिचित गोष्टींबाबत प्रश्न विचारल्यावर मर्यादित शब्दांत उत्तर देतो.
– इंग्रजीत काही परिचित शब्दांची ओळख आहे, पण वापर अजून मर्यादित आहे.
ही नोंद विद्यार्थ्याच्या भाषिक जाणीव आणि सुरुवातीच्या प्रयत्नांची नोंद करताना वापरता येते.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: जाणीवजागृती
कामगिरी स्तर: पर्वत
नोंदी (Observation Notes):
– बालक ओळखीच्या अक्षरांपासून शब्द तयार करतो आणि त्यांचे अर्थ समजून घेतो.
– चित्रावरून योग्य शब्द किंवा वाक्य तयार करतो.
– गोष्टी ऐकून त्यावर प्रश्नांची योग्य उत्तरे देतो.
– दोन भाषांतील (L1 आणि L2) साधे शब्द व वाक्य ओळखतो व वापरतो.
– वाचन करताना योग्य शब्दांचा उच्चार करतो.
– मराठी व इंग्रजीत (L1 आणि L2) ओळखीचे वाक्य पूर्ण करतो.
– संवाद करताना योग्य शब्दांचा वाक्यरचना करून वापर करतो.
ही नोंदी विद्यार्थ्याच्या भाषिक प्रगतीची आणि संवाद कौशल्याची स्पष्ट जाणीव दाखवतात.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: जाणीवजागृती
कामगिरी स्तर: आकाश
नोंदी (Observation Notes):
– बालक आत्मविश्वासाने दोन्ही भाषांमध्ये (L1 व L2) संवाद साधतो.
– गोष्टी, कविता, धडे वाचून त्यातील आशय स्पष्ट समजावतो.
– प्रश्नांवरून उत्तरांची मांडणी स्वतःच्या शब्दांत करतो.
– वाचन करताना योग्य थांबे, उच्चार, भावना यांचा योग्य वापर करतो.
– ऐकलेल्या गोष्टीवरून गोषवर्णन करतो, निष्कर्ष काढतो.
– दिलेल्या माहितीवरून स्वतःची मते मांडतो.
– दोन भाषांमध्ये (L1 आणि L2) सहजतेने भाषांतर करतो किंवा समांतर वाक्ये तयार करतो.
– लिखाणात कल्पकता आणि सुसंगतता दिसून येते.
ही नोंदी विद्यार्थी भाषेच्या सखोल समजुतीकडे व प्रभावी सर्जनशील वापराकडे वाटचाल करत असल्याचे दर्शवतात.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: संवेदनशीलता
कामगिरी स्तर: निर्झर
नोंदी (Observation Notes):
– बालक परिचित शब्दांवर भावनिक प्रतिक्रिया व्यक्त करतो (उदा. आनंद, दुःख, भीती).
– गोष्टीमधील पात्रांप्रती सहानुभूती दर्शवतो.
– गोष्टीतील प्रसंग ऐकताना मनापासून प्रतिक्रिया देतो.
– कविता किंवा गाणी ऐकताना त्यातील भावना समजून घेतो.
– इतरांच्या बोलण्याकडे लक्ष देतो आणि नम्रतेने प्रतिसाद देतो.
– संवाद साधताना सौम्य आणि समंजस शब्द वापरतो.
– वाचनादरम्यान गोष्टीतील प्रसंगांवर संवेदनशीलतेने चर्चा करतो.
– इतर मित्रांच्या भावना ओळखून त्यांना आधार देण्याचा प्रयत्न करतो.
या नोंदींमधून बालकाची भाषा समजण्यामधील भावनिक जागरूकता आणि सहानुभूती दिसून येते.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: संवेदनशीलता
कामगिरी स्तर: पर्वत
नोंदी (Observation Notes):
– बालक गोष्टीतील पात्रांच्या भावना समजून घेऊन त्यावर मत व्यक्त करतो.
– संवादात इतरांच्या भावना लक्षात घेऊन विचारपूर्वक शब्द वापरतो.
– वर्गातील सहकाऱ्यांचे बोलणे शांतपणे ऐकतो आणि योग्य प्रतिसाद देतो.
– गोष्टीतील नैतिक मूल्यांवर चिंतन करतो व आपले विचार मांडतो.
– वाचन केलेल्या गोष्टीतून भावनिक संदेश समजतो आणि तो इतरांशी शेअर करतो.
– कविता, गाणी यामधील भावना ओळखतो व त्या अनुभवांशी स्वतःला जोडतो.
– वर्गातील चर्चेत इतरांची मतं ऐकून आदराने उत्तर देतो.
– गरजूंना मदतीची भावना संवादातून व्यक्त करतो.
या स्तरावर बालक भावनिकदृष्ट्या जागरूक आहे आणि संवादातून संवेदनशीलता प्रकर्षाने व्यक्त करत आहे.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: संवेदनशीलता
कामगिरी स्तर: आकाश
नोंदी (Observation Notes):
– बालक कथा, कविता किंवा संवादातून मिळणाऱ्या सूक्ष्म भावनाही अचूकपणे ओळखतो आणि स्वतःच्या भावना स्पष्टपणे व्यक्त करतो.
– भाषिक कृतींमध्ये सहानुभूती, सहकार्य, आदरभाव यांचा सकारात्मक वापर करतो.
– वर्गातील विविध पार्श्वभूमीच्या विद्यार्थ्यांशी संवेदनशीलतेने संवाद साधतो.
– गोष्टीतील भावनिक संघर्ष समजून घेत त्यावर सर्जनशील समाधान सुचवतो.
– भाषा वापरताना समोरच्याच्या भावना जपण्याचा प्रयत्न करतो.
– वाचन किंवा श्रवणानंतर मिळालेल्या अनुभवावर चिंतन करतो आणि भावनिक परिपक्वता दर्शवतो.
– संवेदनशील विषयांवर बोलताना संयम व सजगता दाखवतो.
– भाषिक सादरीकरणात (नाटक, भूमिका, संवाद) भावनांचा प्रभावी वापर करतो.
या स्तरावरील नोंदी दर्शवतात की बालक केवळ भाषिक दृष्टिकोनातून नव्हे तर भावनिकदृष्ट्याही अत्यंत संवेदनशील आणि जागरूक आहे.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: सर्जनशीलता
कामगिरी स्तर: निर्झर
नोंदी (Observation Notes):
– बालक शिक्षकाने दिलेल्या चित्राला किंवा गोष्टीलाच अनुसरून स्वतःहून छोट्या गोष्टी तयार करण्याचा प्रयत्न करतो.
– शब्द, वाक्य यांचा नवीन आणि हटके वापर करून छोट्या कविता किंवा रचनांचे प्रयोग करतो.
– रंगीत चित्रांच्या आधारे संवाद तयार करण्याचा प्रयत्न करतो.
– वाचन केलेल्या गोष्टीत थोडे बदल सुचवून ती गोष्ट वेगळ्या पद्धतीने सांगतो.
– छोट्या संवादांतून किंवा अभिनयातून कल्पनाशक्ती व्यक्त करतो.
– कथाकथन, संवाद सादरीकरण यामध्ये सहभाग घेण्याचा उत्साह दाखवतो.
– गोष्टींमधील पात्रांसाठी नवीन शेवट किंवा वेगळे प्रसंग तयार करण्याचा प्रयत्न करतो.
या नोंदी दर्शवतात की बालक सर्जनशीलतेचा आरंभिक स्तर गाठत आहे, भाषेच्या माध्यमातून स्वतःच्या कल्पना मांडण्यास तो तयार आहे.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: सर्जनशीलता
कामगिरी स्तर: पर्वत
नोंदी (Observation Notes):
– बालक चित्र पाहून स्वतःची गोष्ट रचतो आणि ती शुद्ध व स्पष्ट भाषेत सांगतो.
– दिलेल्या वाक्यांचे नव्याने फेरबदल करून अर्थपूर्ण वाक्य तयार करतो.
– गोष्ट सांगताना संवाद, हावभाव, आवाजाच्या चढ-उताराचा उपयोग करून सादरीकरण करतो.
– कविता किंवा ओळी स्वतः तयार करून गातो किंवा सादर करतो.
– दिलेल्या संकल्पनेवर आधारित वाक्य, गोष्टी किंवा वर्णन स्वतः तयार करतो.
– भाषिक उपक्रमांमध्ये स्वतंत्र विचारांवर आधारित सहभाग दर्शवतो.
– गोष्ट ऐकल्यावर तिचे वेगळे शेवट, पात्रे किंवा घटना सुचवतो.
या नोंदी सर्जनशीलतेच्या मध्यम पातळीवर बालकाचा विकास दर्शवतात, जिथे तो भाषा आणि सृजनशीलतेचा समतोल वापर करत आहे.
विकास क्षेत्र 4: भाषा आणि साक्षरता विकास
क्षमता: सर्जनशीलता
कामगिरी स्तर: आकाश
नोंदी (Observation Notes):
– बालक कोणत्याही चित्रावर स्वतःची कल्पनाशक्ती वापरून सुंदर, अर्थपूर्ण आणि रंजक गोष्ट तयार करतो व आत्मविश्वासाने सादर करतो.
– दिलेल्या शब्दांवर आधारित कविता स्वतः तयार करतो व अभिव्यक्तिपूर्वक सादर करतो.
– विविध प्रसंग, पात्रे व संदर्भ वापरून मूळ संकल्पनेपासून वेगळी, पण अर्थवाही गोष्ट स्वतः रचतो.
– बालक भाषेच्या माध्यमातून विविध भावनांची, विचारांची व कल्पनांची प्रभावीपणे मांडणी करतो.
– नवीन व कल्पक भाषाशैलीचा वापर करतो व स्वतःचे साहित्यिक लेखन विकसित करतो.
– संवाद, शंका, वाद-प्रतिवाद यामधून स्वतंत्र विचार व सृजनशीलता दाखवतो.
– बालक विविध माध्यमांतून (चित्र, शब्द, नाट्य) सृजनशील अभिव्यक्ती करतो.
या नोंदी विद्यार्थ्याच्या उच्च सर्जनशीलतेचे आणि भाषिक प्रगल्भतेचे स्पष्ट दर्शन घडवतात.
शिक्षक अभिप्राय :-
| क्षमता | निर्झर | पर्वत | आकाश |
| जाणीवजागृती | – बालक दोन भाषांमध्ये सोप्या शब्दांत दैनंदिन संवाद करण्यास सुरुवात करतो. – तो नवीन शब्द आणि वाक्यरचना ओळखून वापरायला उत्सुक असतो. – मुलगा/मुलगी वाचन आणि लेखनाच्या प्राथमिक टप्प्यावर आहे, अक्षरे ओळखत आहे किंवा साधे शब्द लिहित आहे. – संवाद करताना मूल बोलण्याच्या वेळी जाणीवपूर्वक प्रयत्न करतो, पण अजून संपूर्ण स्पष्टता नाही. – शिक्षकांच्या मदतीने बालक संवाद साधण्यात सुधारणा करत आहे. – बालकाला भाषा आणि साक्षरता कौशल्यांमध्ये प्रगतीसाठी अधिक सराव आवश्यक आहे.ही नोंद निर्झर स्तरावर जाणीवजागृती क्षमतेत प्रारंभिक प्रगतीचे सूचक आहे. |
– बालक दोन भाषांमध्ये दैनंदिन संवाद करण्यास सक्षम असून, शब्दसंग्रह आणि वाक्यरचना सुधारत आहे. – तो लहान लहान वाक्ये स्पष्टपणे बोलू लागले आहे आणि लेखनात प्राथमिक शब्द आणि वाक्ये तयार करतो. – मुलगा/मुलगी वाचनाच्या साध्या मजकुराचा अर्थ समजून घेण्यास सक्षम आहे. – संवाद कौशल्यांमध्ये सुधारणा होत असून तो शाळेतील विविध भाषिक परिस्थितीत भाग घेण्यास तयार आहे. – बालकाला स्वतंत्रपणे लिहिण्याचा अभ्यास वाढवावा लागेल, मात्र त्याला भाषा वापरण्यात आत्मविश्वास आहे. – शिक्षकांच्या मार्गदर्शनाखाली बालकाच्या भाषा आणि साक्षरता कौशल्यांचा विकास सातत्याने होत आहे.ही नोंद पर्वत स्तरावर जाणीवजागृती क्षमतेतील प्रगती दाखवते, जेथे बालक आधीच्या तुलनेत अधिक आत्मनिर्भर संवाद साधू शकतो. |
– बालक दोन भाषांमध्ये सहज आणि प्रभावी संवाद साधतो, ज्या भाषांमध्ये तो दैनंदिन जीवनात भाग घेतो. – त्याचे वाचन व लेखन कौशल्ये लहान व मोठ्या मजकुरात सुस्पष्ट आणि सर्जनशील आहेत. – बालक स्वतंत्रपणे कथा लिहू शकतो आणि वाचनातून मिळालेल्या माहितीचा अर्थ खोलवर समजू शकतो. – तो भाषिक नियम आणि वाक्यरचनांचा योग्य वापर करत आहे, ज्यामुळे संवाद अधिक प्रभावी होतो. – शाळेत विविध भाषिक उपक्रमांमध्ये सक्रिय सहभाग घेतो आणि त्याचे संवाद कौशल्य नेहमीच सुधारत आहे. – शिक्षकांच्या मार्गदर्शनाखाली बालकाचा भाषा व साक्षरता विकास अत्यंत उंच पातळीवर पोहोचला आहे.ही नोंद आकाश स्तरावर जाणीवजागृती क्षमतेतील उत्कृष्ट प्रगती दर्शवते, जिथे बालक भाषा आणि संवाद कौशल्यांमध्ये अत्यंत निपुण आणि आत्मविश्वासी झाला आहे. |
| संवेदनशीलता | – विद्यार्थ्याला इतरांच्या भावना, शब्द आणि भावना ओळखण्यात सुरुवातीसारखी जाणीव झाली आहे. – बालक संवादात सौम्य व नम्र भाषा वापरतो, पण अजून भावनिक अर्थ समजण्यात थोडा वेळ लागतो. – बोलण्यात थोडी भावनिक संवेदनशीलता दिसते, परंतु ती अधिक वाढवण्याची गरज आहे. – बालक वाचन व लेखन करताना भावनिक संदर्भ ओळखण्याचा प्रारंभिक प्रयत्न करतो. – तो समूहातील भावना समजून घेण्याचा प्रयत्न करतो पण अजून अधिक सरावाची आवश्यकता आहे. – भावनिक अभिव्यक्ती करण्यासाठी सोपे शब्द वापरतो, सखोलतेकडे अजून लक्ष देणे गरजेचे आहे.हे अभिप्राय बालकाच्या सुरुवातीच्या संवेदनशीलतेचे निरीक्षण दाखवतात आणि भावनिक विकासासाठी मार्गदर्शन देतात. |
– बालक प्रभावीपणे दोन भाषांमध्ये भावनांचे व सामाजिक संदर्भांचे योग्य उपयोग करतो. – त्याला संवादात सूक्ष्म भावनात्मक अर्थ समजतात आणि त्याचा योग्य वापर करतो. – वाचन आणि लेखनात भावनिक व सामाजिक संदर्भ स्पष्टपणे व्यक्त करतो. – बालक आपल्या संवादात सहानुभूती आणि समजूतदारपणा दाखवतो. – त्याचा संवाद कौशल्य विकास झाला असून तो गटकार्यांमध्ये संवाद साधताना अधिक संवेदनशील आणि लक्षपूर्वक वागतो. – बालक सामाजिक व भावनिक संदर्भ समजून भाषेचा प्रभावी वापर करू लागला आहे.ही नोंदी बालकाच्या संवेदनशीलता क्षमतेत पर्वत स्तरावर झालेल्या सकारात्मक प्रगतीचे प्रतिबिंब दर्शवतात. |
– बालक अत्यंत प्रभावीपणे दोन भाषांमध्ये भावनिक आणि सामाजिक संदर्भ समजून संवाद साधतो. – त्याचा संवाद भावनांनी समृद्ध आणि संवेदनशील असतो, ज्यामुळे तो इतरांशी उत्तम संबंध प्रस्थापित करतो. – वाचन आणि लेखनात तो संवेदनशीलता आणि सर्जनशीलता दाखवून विचार व्यक्त करतो. – संवादात सहानुभूती, आदर आणि समजूतदारपणा प्रगल्भ झालेला आहे. – बालक गटकार्यांमध्ये नेतृत्वभावनेने वागतो आणि संवाद कौशल्ये प्रगल्भ असून सामाजिक-संवेदी बाबतीत उत्कृष्ट कामगिरी करतो. – त्याचा भाषा वापर अत्यंत समजूतदार आणि प्रभावी आहे, त्यामुळे तो इतरांना प्रेरणा देतो.ही नोंदी आकाश स्तरावर असलेल्या बालकाच्या संवेदनशीलता क्षमतेतील उच्च दर्जाचे प्रगती दर्शवतात. |
| सर्जनशीलता | – बालक स्वातंत्र्याने साधे शब्द आणि वाक्य वापरून संवाद साधण्याचा प्रयत्न करतो. – त्याला कविता, गाणी किंवा छोटी कथा सांगण्यात रस असून, त्याची कल्पनाशक्ती सुरुवातीच्या टप्प्यात दिसून येते. – बालक रंगीत चित्रांसह सोप्या वाक्यांमध्ये त्याच्या विचारांची मांडणी करतो. – शिक्षकांच्या मदतीने नवीन शब्द शिकण्यास उत्सुक असतो आणि त्याचा वापर करून स्वतःचे छोटे लेखन किंवा संवाद तयार करतो. – वर्गातील भाषिक उपक्रमांमध्ये सहभागी होऊन त्याच्या सर्जनशीलतेत प्रगत होत आहे.ही नोंद निर्झर स्तरावर सर्जनशीलता क्षमतेतील सुरुवातीचा विकास दर्शवते, जिथे बालक भाषेचा प्राथमिक वापर करून त्याच्या कल्पनांना व्यक्त करण्याचा प्रयत्न करतो. |
– बालक दोन भाषांमध्ये सोप्या वाक्यांचा वापर करून संवाद साधतो व त्यात त्याची कल्पनाशक्ती स्पष्ट दिसून येते. – तो विविध प्रकारची कविता, कथा किंवा अनुभव रंगीत चित्रांसह वाचनातून समजावून सांगण्याचा प्रयत्न करतो. – लेखन कार्यात तो नवीन शब्दांचा वापर करत स्वतःची छोटीशी कथा किंवा अनुभव रचतो. – संवाद कौशल्य सुधारण्यासाठी समूह चर्चेत सक्रियपणे भाग घेतो आणि इतरांचे विचार समजून घेतो. – भाषिक खेळ आणि क्रियाकलापांमध्ये सर्जनशीलतेने सहभाग घेतो आणि नव्या कल्पना मांडतो.ही नोंद पर्वत स्तरावर सर्जनशीलता क्षमतेत बालकाच्या सुधारित संवाद व लेखन कौशल्यांचे दर्शन घडवते |
– बालक दोन भाषांमध्ये स्वतंत्रपणे आणि प्रभावीपणे संवाद साधतो, जिथे त्याचा सर्जनशील विचार स्पष्टपणे जाणवतो. – लेखन कार्यात तो कल्पनाशक्तीने समृद्ध, नवीन आणि रोचक कथा, कविता किंवा निबंध तयार करतो. – वाचनातून संकलित माहिती स्वतःच्या शब्दांत व्यक्त करताना तो सर्जनशीलता आणि भाषिक सौंदर्य वापरतो. – समूहात किंवा सादरीकरणांमध्ये त्याच्या संवाद कौशल्यांतून नवनिर्मिती आणि कल्पकता दिसून येते. – भाषा कौशल्ये वापरून तो समस्या सोडवण्याच्या किंवा नवीन संकल्पना मांडण्याच्या कार्यात पुढाकार घेतो.ही नोंद आकाश स्तरावर सर्जनशीलता क्षमतेत बालकाच्या अत्यंत प्रगत संवाद व लेखन कौशल्यांचे प्रतिनिधित्व करते. |
